van baguette tot pain perdu

De bakker van Sainte-Maure

Heb je zin in een overheerlijk broodje voor het ontbijt, rij dan even verder dan Sos voor een leuke ontmoeting met de bakker van het beste brood van de streek. De man is zó trots op wat hij maakt dat het een feest is iets bij hem te kopen.

Gontran Fourteau le fils ( de zoon )

Als er iemand gepassioneerd werkt is het de 'jonge' Gontran wel, de zoon van Arthur Fourteau die zijn leven lang brood bakte in de oude houtoven, die dateert van 1932. De zoon geniet zichtbaar dagelijks van dit zware beroep, want als de feestjes nog in volle gang zijn, vertrekt Gontran naar de bakkerij. Om 12 uur 's nachts wordt het deeg gekneed en door de week is dit de enige plek waar op dit uur licht brandt. Het deeg moet rusten, rijzen en gekneed worden evenzoveel keer voor evenzoveel soorten brood: een kleine smalle baguette of een groot, dik brood.

Hemeltje, het is al 4 uur: snel de oven aansteken, zodat 'ie klaar is voor het eerste brood. Een kleine pauze kan misschien nog even, maar nee, bij zonsopgang komt de eerste klant al aankloppen: hij weet dat de bakker bakt, anders ruik je de heerlijke geur wel.

Als de baguettes gerangschikt worden in de schappen is het een drukte van belang, de bakker is bekend en van heinde en ver komt men brood halen, ook de restaurants in de buurt en zelfs uit Nérac komen hier brood halen. Naast de bakkerij is een lagere school en natuurlijk komt Cathy ook even langs voor brood voor de kantine.

Geheel tegen de gewoonte in sluit Gontran niet om 12 uur. Hij weet uit ervaring dat het absoluut geen zin heeft om te sluiten om zelf te lunchen, want er is altijd wel iemand die tussen de soep en het dessert brood te kort komt. Ze weten hem te vinden en zullen achterom komen om brood te kopen. Dus blijft hij open tot 13 uur.

Met Kerstmis en andere feestdagen bakt hij speciaal brood. We haalden met Kerst anijs brood dat dan volgens traditie wordt gegeten.

Vroeger bracht de 'facteur', de postbode, het brood rond. Je kent ze misschien wel, die vreemde, lange brievenbussen. Nou, die waren niet voor de brieven maar voor het stokbrood, je ziet ze soms nog wel langs de weg staan.

oorsprong van de croissant:

Wist je dat deze "typisch Franse lekkernij" helemaal niet eens Frans is, maar uit Oostenrijk komt? Dit is het verhaal:

De Turken waren vaak op oorlogspad en breidden hun enorme Ottomaanse rijk uit d.m.v. oorlogen. Zo ook in 1683: ze stonden voor de 2e keer voor de stadsmuren van Wenen toen ze besloten niet óver de muren te klimmen, maar een tunnel te graven. En wie werkt er 's nachts? Juist, de bakkers hoorden het en sloegen alarm waarna de Turken weer verslagen konden worden.

Om dit te vieren, mochten de bakkers een brood bakken en ze kozen de vorm van een halve maan. Die staat als symbool op de Turkse vlag en het is dan een enorme belediging om zoiets op te eten, een vorm van kannibalisme eigenlijk.

Toen Marie-Antoinette, de dochter van de Oostenrijkse keizer , later trouwde met Lodewijk XVI wilde ze croissantjes eten die toen onbekend waren in Frankrijk. Zo introduceerde zij de croissant die toen heel populair werd.

De Baguette:

In geen enkel land is een eenvoudig brood hét symbool van een natie geworden. Dit lange brood dat amper 100 jaar bestaat wordt overal ter wereld bestempeld als 'typisch Frans'.

van boule tot boulangerie

Al sinds de 15e eeuw rolden bakkers grote, ronde plakken deeg tot een bol, een 'boule', zodat diegene, die ze maakte een 'boulanger' werd genoemd. Toen waren de broden nog stevig, ongezouten (zout was duur), en met dikke korst. Het bestond uit verschillende soorten graan, zodoende was er minder risico op een misoogst.

Niet iedereen kon zich dit brood veroorloven, de aller- armsten kochten het brood dat overgebleven was en dan nóg eens werd gebakken: biscuit of bis-cuit, droog en houdbaar brood.

de zonnekoning

De gevoelige maag van de Zonnekoning Lodewijk XIV verdroeg al dat voedzame brood niet en voor hem werd fijn, wit tarwebrood ontwikkeld. In de steden groeide dit brood uit tot een statussymbool want óók de edelen ontdekten dat hun tere magen niets anders verdroegen dan dit fijne, witte meel.

Pas in de loop van de 18e eeuw verschenen de eerste lange, dunne broden met verleidelijke korst. In dezelfde tijd werden de kneedmachines uitgevonden en dat was prachtig op tijd. 'Parijs' kon wit brood eten, maar de campagne bleef donker brood eten.

pain van de boulanger of supermarché

Hoe smaakt de baguette? Van buiten knapperig, van binnen roomwit maar niet te bleek en niet te elastisch, bij voorkeur met kleine gaatjes. Met een smaak die aan amandelen en melk doet denken. Snap je nu de Fransen? Niet makkelijk he, maar hun mening staat wel voor iets. Brood uit de supermarkt en verpakt in cellofaan is wel langer houdbaar, maar nooit zo knapperig als artisanaal brood. Dus.......niet zo lekker!

zo'n 35.000 bakkers

Er zijn nu in Frankrijk zo'n 35.000 bakkerijen en het meest favoriete brood is nog steeds de baguette, het wordt de hele dag door gebakken en moet officieel 250 gram wegen. Loopt er iemand met ‘een stokbrood’ onder z’n arm of ligt ‘ie overdwars op de bagagedrager van de fiets, dan is dat een ‘baguette’.

Viennoiserie

Wil je nog wat knabbelen bij het ontbijt of ietsje later bij de koffie? Kies uit de ' Viennoiserie' , ja inderdaad, Wenen is weer aanwezig, ook hier dacht men dat al dit lekkers uit Oostenrijk kwam, maar dat is een misverstand. Probeer toch maar een Pain aux Raisins, té lekker, een rozijnen brood of een Pain Chocolat.

Veel soorten, maten en gewichten:

La flûte: deze is zwaarder (400 gram) en korter en dikker dan de baguette, maar soms heet dit brood ook wel ‘le pain’.

La ficelle: letterlijk een draadje, dus veel lichter en smaller (125 gram). Maar in de éne streek heet een flûte een ficelle en in een ándere streek een ficelle een flûte. Misschien kan je dit beter vergeten en gewoon aanwijzen?

La tradition: wordt ter plaatse gebakken en bevat geen kunstmatige toevoegingen en is meestal het lekkerste brood.

Dan zijn er nog le pain de campagne, en le pain aux céréales meergranenbrood en le pain complet en le pain de seigle en le pain au levain enz enz

Van la brioche is misschien wel leuk om te weten, dat dit zoet brood is, vaak mooi gevlochten en gemaakt met eieren, boter en suiker.

Het is niet ongewoon om ½ stokbrood te kopen, vaak gaan ouderen ’s morgens en ’s avonds even naar de winkel op de hoek om weer vers te halen.